دوێنێ دووشەممە 22ی تشرینی دووەم، پۆلیسی گەرمیان ڕایگەیاند، “تەرمی ژنێكیان بە هەڵواسراوی دۆزیووەتەوە و سێ برای خۆی كوشتویانە”، ئەو ڕوداوەش كاردانەوەی بەدواداهات و توێژەرێكی كۆمەڵایەتیش ئەو جۆرە لە ڕوداوانە بۆ پەروەردەنەكردنی تاك دەگەڕێنێتەوە.
ڕوداوی كوشتنی ژنان لە هەرێمی كوردستان وەك حاڵەتێكی دووبارە دەبینرێت، هەروەها وەك كێشەیەكی قوڵ و مەترسیدار تەماشا دەكرێت و مامۆستایەكی ئاینییش ئاماژە بەوە دەكات، “لە ئاینی ئیسلامدا نابێت هیچ كەسێك بكوژرێت بە هیچ پاساوێك”.
“بە پلەی یەكەم كوشتنی ژنان پەیوەندی بە بابەتی شەرەف و ئەخلاقەوە هەیە”
سەبارەت بە هۆكارەكانی دوبارەبوونەوەی ئەو جۆرە لە ڕوداوانە، دكتۆر كەریم شەریف قەرەچەتانی، توێژەری كۆمەڵایەتی بە تۆڕی میدیایی ئێستای وت، “دەبێت بەدوای هۆكارەكاندا بگەڕێین، ئەو ڕوداوانە بۆ زۆر هۆكار دەگەڕێنەوە، هەندێكێان پەیوەندییان بە لایەنی ئەخلاق و شەرەفەوە هەیە كە ئافرەتێك قسەی لەسەر كرابێت یان گومانێكی لەسەر بێت یان تۆمەتێكی بۆ دروستكرابێت یان لەسەری ڕاست بووبێتەوە پەنا بۆ كوشتنی دەبرێت، لە كوردستانیش بابەتی شەرەف و ئەخلاق قبوڵكردنی زەحمەتە، هەندێك هەیە كە عەشایەرە و بیركردنەوەی وایە كە بە كوشتن ‘غەسل عار’ دەكات و خۆی پاك دەكاتەوە”.
ئەو توێژەرە ئەوەشی خستەڕوو، “بەگوێرەی ئەو توێژینەوانەی ئێمە كردوومانن، بە پلەی یەكەم كوشتنی ژنان ئەوەندەی بەڵگەكان لەبەردەستدان، دەگەڕێنەوە بۆ بابەتی شەرەف و ئەخلاق، ناپاكیی هاوسەرگیری و لادانی سێكسی، هەندێكی دیكەش بۆ كێشەی خێزانی و بابەتی وەرەسە دەگەڕێنەوە، هۆكاری ئابوری و دەروونیش هەن و هۆكارەكان زۆرن”.
وتیشی، “برایەك كە خوشكەكەی دەكوژێت، دەچێتە زیندانەوە و خوشكێكیشی لەدەست چووە ئەوە چ دەرئەنجامێكە!، فێرنەكراوین لێبوردە بین و زمانی دیالۆگمان هەبێت، خەڵك هەیە لەسەر كێشەی كۆمەڵایەتی بە كوشت دراوە، منداڵێك هەبووە لە سكی دایكی بووە كە باوكی كوژراوە دوای 20 ساڵ لە شەڕێكدا تانەیان لێداوە پێیان وتووە پیاو بویتایە تۆڵەی باوكت دەكردەوە، چیرۆكی باوەكی بۆ دەركەوتووە و چووە پیاوەكەی كوشتووە، دواتر چووەتە زیندان و وتویەتی ‘ئێستا ویژدانم ئاسودەیە’، ئاخر بەچی وژیدانت ئاسودەیە؟!، بەداخەوە تۆڵەسەندنەوە بووەتە بەشێك لە كولتوری كوردی”.
چارەسەرەكان چین؟
لەبارەی چارەسەری حاڵەكاتی كوشتنی ژنان، دكتۆر كەریم شەریف قەرەچەتانی وتی، “چارەسەری ئەوانە بە پەروەردەیە، لەناو خێزاندا ئەگەر كچ هاوشێوەی كوڕ مافی هەبێت و هاوسەری خۆی دەستنیشان بكات لەسەر بنەمای دەروونی و زانسی ناچێت خیانەتی زەوجی بكات، بەڵام تۆ بچۆ بەزۆر بیدە بە شوو یان بە گەورە و بچوك و بۆ مەسڵەحەت، مالی باوكی وەك جەهەنم وایە و دەیخەیتە جەهەنەمێكی تر، ئەویش وەك تۆڵە سەندنەوەیەك ناپاكی بەكار دەهێنێت”.
ئەو توێژەرە كۆمەڵایەتییە ئاماژەی بەوەشكرد، “ئەگەر منداڵەكانمان پەروەردەیەكی دروست بكەین و خاوەنی كەسایەتییەكی دەروون دروست بن، ئەوكات توشی لادان نابن”.
“ئێمە نەوەی ئادەمین، ئادەم هەڵەی كرد لە بەهەشت دەریان كرد و دوو كوڕی هەبوون قابیل و هابیل، قابیل برای خۆی كوشت، خوای گەورەش تا قیامەت دەرگای تۆبەی دانەخستووە، مەبەستی منیش ئەوەیە بڵێم هەڵەیەك دەكرێت، دەبێت چارەسەر بكرێت نەك بە كوشتن و بڕین”، دكتۆر كەریم شەریف قەرەچەتانی وای وت.
“لە ئاینی ئیسلامدا نابێت هیچ كەسێك بكوژرێت بە هیچ پاساوێك”
لەبارەی ڕوداوەكانی كوشتن لە هەرێم، هەورامان گەچێنەیی، مامۆستای ئاینی و سەرۆكی لیژنه‌ى ئه‌وقاف و كاروبارى ئاینى لە پەرلەمانی كوردستان بە تۆڕی میدیایی ئێستای وت، “نابێت هیچ كەسێك بكوژرێت بە هیچ پاساوێك لە ئاینی ئیسلامدا، ئەوەشی كە بكوژە یان حوكمی كوشتنی لەسەرە، ئەوە واجبی سوڵتانی موسوڵمانانە كە ئەو یاسایانە جێبەجێ بكات، نەك ئەوەی هەریەكە و هەستێت و خەڵك بكوژێت، ئەوانە هەمووی پێویستیان بە لێكۆڵینەوەی وردە كە ئەوەش ئیشی دەوڵەتە”.
“لە ئیسلامدا جێبەجێكردنی حەدە شەرعییەكان ‘دەستبڕینەوە لەسەر دزی و جەڵد كردن و چەند سزایەكی دیكە’، لە ئەرك و واجباتی خەلیفە و سوڵتانی موسوڵمانانە نەك كەسەكان، چونكە كەسەكان ناتوانن ئەو كارە بكەن و ناتوانن لێكۆڵینەوەكان وەك خۆی ئەنجام بدەن”، هەورامان گەچێنەیی وای وت.
وتیشی، “لەڕووی شەرعییەوە كوشتن كارێكی خراپە بەڕاستی و سەلبیاتی زۆرترە”.
ئەو مامۆستا ئاینییە لەبارەی هۆكارەكانی ڕوداوی كوشتن ئاماژەی بەوەكرد، “هەندێك هۆكار هەن پەیوەندییان بە خێزان و تاكەكە و پەروەردەكەی و توڕەبوونییەوە هەیە كە پەنا دەباتە بەر كوشتن، بەڕاستی دیاریكردنی هۆكارەكان پێویستی بە لێكۆڵینەوە و توێژینەوە و كۆنفرانس هەیە”.
هەورامان گەچێنەیی ئەوەشی خستەڕوو، “بە دیدی من خەڵك كە دوربوو لە تێگەیشتنی ڕاست بۆ ئیسلام و پەروەردەكردنێكی دروست و عەقیدەیەكی پاك، ئەوا شیرازەی كۆمەڵایەتی تێك دەچێت”.
پۆلیسی گەرمیان دوێنێ یەكشەممە 22ی تشرینی دووەم ڕایگەیاند، “تەرمی ژنێكمان بە هەڵواسراوی دۆزیوەتەوە، چوار كەسیش دەستگیركراون كە سێ كەسیان برای ژنەكەن و دانیان بە تاوانەكەیاندا ناوە”.
ڕاگەیاندنی ڕوداوێكی لەوجۆرە كاردانەوەی بەدوادا هات، جێگری سەرۆكی حكومەت و كونسوڵی گشتیی ئەمریكا لە هەرێم سەركۆنەی ئەو ڕوداوەیان كرد.
كونسوڵی گشتیی ئەمریكا: زۆر دڵتەنگ بووم بە ھەواڵی کوشتنی ژنێک لە كەلار
كونسوڵی گشتیی ئەمریكا لە هەرێمی كوردستان لەبارەی ڕوداوی “كوشتنی ژنێك” لە كەلار ڕایگەیاندووە، نابێت کاری لەم جۆرە قبوڵکراو بێت لە هەرێمی كوردستان..
لە ڕاگەیەندراوێكدا كە ئەمڕۆ دووشەممە 23ی تشرینی دووەم بڵاویكردووەتەوە، ڕۆب واڵەر، كونسوڵی گشتیی ئەمریكا لە هەرێمی كوردستان ڕایگەیاندووە، “من زۆر دڵتەنگ بووم بە خوێندنەوەی ھەواڵی کوشتنی تۆقێنەری ژنێک لە كەلار، ئێمە دەبێت بڵێین نەخێر بۆ توندوتیژی لەسەر بنەمای جێندەری”.
ڕۆب واڵەر ئەوەشی خستوەتەڕوو، “ئەم جۆرە کوشتنانە ھیچ شتێک لە خۆناگرێت جگە لە شەرمەزاری، نابێت کاری لەم جۆرە قبوڵکراو بێت لە هەرێمی كوردستان کە شانازی دەکات بە ناوبانگەکەی بۆ ھەمەڕەنگی و لێبوردەیی”.
قوباد تاڵەبانی: کەی لەوە تێدەگەین کە هیچ شەرەفێک لە ژن کوشتندا نییە
لەبارەی ئەو ڕوداوەوە، قوباد تاڵەبانی، جێگری سەرۆكی حكومەتی هەرێم ڕاگەیاند، “بەداخەوە جارێکی تر بە تاوانێکی تری ژن کوشتن ڕاچڵەکاین، بەداخەوە ژنێکی تریش بە کوژراوی دۆزرایەوە، کەی لەوە تێدەگەین کە هیچ شەرەفێک لە ژن کوشتندا نییە؟!”.
قوباد تاڵەبانی ئەوەشی خستوەتەڕوو، “دەستخۆشی لە هێزەکانی پۆلیسی کەلار دەکەم بۆ دەستگیرکردنی خێرای تۆمەتباران بەو هیوایەی بە سزای یاسایی خۆیان بگەن و ببنە پەند بۆ کەسانی تر کە بیر لەکوشتنی ژنێکی تر دەکەنەوە”.
