بۆ دووركەوتنەوە لە هەرەسهێنانی ئابوریی هەرێمی كوردستان و چارەسەری ناكۆكییە ناوخۆییەكان لە عێراق دەربارەی وزە، پەیمانگای واشنتن چەند پێشنیارێك دەخاتەڕوو و دەشڵێت، باشترە هەرێم هەماهەنگی لەگەڵ ئەو لیژنانەدا بكات كە حكومەتی ناوەند پێكیهێناون.
بڕیارەكەی شوباتی ڕابردووی دادگای باڵای فیدراڵی دەربارەی ڕەتكردنەوەی یاسای نەوت و گازی هەرێم و پێویستیی ڕادەستكردنی دۆسیەی وزە بە حكومەتی ناوەند، ناكۆكییەكانی نێوان هەردوو حكومەتی بەغداد و هەولێری بردە قۆناغێكی نوێوە.
حكومەتی ناوەند، كە سوورە لەسەر ئەوەی دۆسیەی نەوت لە دەسەڵاتی فیدراڵدا بێت، هەرێم پشتبەست بە ماددەكانی (110، 112 و 115) پێیوایە یاسای نەوت و هەنگاوەكانی لەبواری دەرهێنان و فرۆشی نەوت یاسایی و دەستوورییە.
بەڵام لەدوای دەرچوونی بڕیارەكەی دادگای فیدراڵی، حكومەتی ناوەند پێیوایە بڕیارێكی پابەندی لەبەردەستدایە و لەڕێیەوە كار لەسەر گواستنەوەی مافی بەبازاڕكردنی نەوت بۆ بەغداد بكات، جگە لە چاودێریكردنی سەرجەم گرێبەستەكانی پەیوەست بە نەوت لەلایەن حكومەتی فیدراڵی و لەڕێی وەزارەتی نەوتەوە.
پەیمانگای واشنتن بۆ لێكۆڵینەوە لە ڕاپۆرتەكەیدا دەڵێت، سەرەڕای گومانی هەرێمی كوردستان لە دەستووریبوونی سیاسەتی عێراق سەبارەت بە نەوت، بەڵام بەغداد و زۆرینەی چاودێرانی نێودەوڵەتی دەڵێن، بڕیارەكەی دادگای فیدراڵی كۆتاییە و پێویستە پابەندیی پێوەبكرێت.
پەیمانگاكە پێیوایە، پشتگوێخستنی بڕیارەكەی دادگای فیدراڵی لەلایەن هەرێمەوە، وەك ئەوەی دەردەكەوێت هەرێم وا بكات، دەبێتە هۆی گرژبوونی دۆخەكە.
بە دیدی پەیمانگای واشنتن، لەبری ئەوە، پێویستە لەسەر كورد بچێتە نێو ئەو سێ لیژنەیەی كە بەغداد پێكهێناوە تایبەت بە لایەنە جیاوازەكانی بڕیارەكەی دادگا، “ئەگەر ئەم ڕێگایە بگرێتەبەر، دەكرێت كاری یەكلاكردنەوە و كۆتاییهێنان بە ناكۆكییەكان دەستپێبكات، ئەگەر ڕەتیشیبكەنەوە، بەرپرسانی فیدراڵی ناچاردەبن بڕیارەكە وەكخۆی جێبەجێ بكەن”.
لە ڕاپۆرتی پەیمانگا ئەمریكییەكەدا هاتووە، ئەگەر بەرپرسانی بەغداد ئەو هەنگاوە نەنێن، ڕووبەڕووی مەترسی زۆر ڕاستەقینە دەبنەوە، وەك هێرشی گروپە چەكدارە پشتیوانكراوەكانی ئێران، یان لێپێچینەوەی یاسایی لەگەڵیان، یاخود دوورخستنەوەیان لە پۆستەكانیان. جگە لەوەی جێبەجێكردنی بڕیارەكە دەبێتە هۆی دەرچوونی بڕیاری دادگا دژ بە هەر بازرگانێكی نەوت، كۆمپانیاكانی ڕەوانەكردن و دەرهێنان لە هەر هەماهەنگییەك لەگەڵ دەسەڵاتدارانی كورد.
ڕاپۆرتەكە، كە لەلایەن “مایكل نایتس”ــەوە نووسراوە، هانی ویلایەتە یەكگرتووەكانی ئەمریكا و هاوبەشە نێودەوڵەتییەكانی دەدات ڕێگری لە ڕوودانی هەر ئاڵنگارییەك بكەن و هاریكاری عێراق بكەن لە یەكلاكردنەوەی ناكۆكییەكانی پەیوەندیدار بە وزە بەشێوەی كۆتایی. بەتایبەت لەكاتێكدا كە هیچكام لە هاوبەشەكانی ئەمریكا نایانەوێت دابینكردنی نەوت بۆ بازاڕەكان بە نزیكەی 500 هەزار بەرمیلی ڕۆژانە كەمبكات لەكاتێكدا شەڕی ئۆكرانیا-ڕوسیا لەئارادایە. وەك ئاماژەیەك بۆ ئەگەری ڕاگرتنی نەوتی هەرێم، لەكاتێكدا هەرێمی كوردستان چاوی لەسەر ئەوەیە غازی سروشتی هەناردەی بازاڕەكان بكات لەسایەی مەترسیی یەكێتیی ئەوروپا لە بڕینی غازی ڕوسیا.
پەیمانگاكە چەند پێشنیارێك لەبواری سیاسەتی گشتی دەخاتەڕوو و دەڵێت، پێویستە ویلایەتە یەكگرتووەكان و لایەنەكانی دیكە بەلێهاتوویی و خێرایی دەستێوەردان بكەن، یەكەم لەڕێی ئیدارەدانی ئەو قەیرانەی بڕیارەكەی دادگای فیدراڵی دروستیكردووە، بەشێوەیەكی بونیادنەرانە، دواتر هاوكاریكردنی بەغداد و هەولێر بۆ گەیشتنە لێكتێگەیشتن و ڕێككەوتن، ئەگەر بەشێوەی هەنگاوی لاوازیش بێت، لەڕێی گفتوگۆوە.
پێشیوایە، پێویستە بەرپرسانی ئەمریكی بزانن كە كاتی قەیرانەكە دروستكراوی تاران و گروپە پشتیوانەكانێتی و بڕیارەكەی دادگاكەش بە دەستێوەردانی ئێران لەقەڵەمدەدات بۆ گۆڕینی پارسەنگییەكە لە پرۆسەی هەستیاری پێكهێنانی حكومەتی عێراقدا و دەڵێت، لەڕێی دروستكردنی كەلێن لەنێوان هاوبەشە كورد و عەرەبەكانی ئەمریكا لە عێراق، تاران دەیەوێت بەربەست لەبەردەم پێكهێنانی حكومەتی زۆرینە بگرێت و وابكات گروپەكانی نزیك لەخۆی شكستی هەڵبژاردنەكانی ساڵی ڕابردوو بگۆڕنەوە بە سەركەوتن.
پەیمانگای واشنتن پێشنیاری ئەوەش دەكات نێردەكانی ئەمریكا لە بەغداد و هەولێر گروپی كار دروستبكەن، یان بچنەپاڵ كۆمەڵەكانی كاری دیپلۆماسی و ئابوری لە هەولێر بۆ هەماهەنگیكردن لە وتووێژەكانی نێوان بەغداد و هەرێمی كوردستان، بەمەبەستی گەیشتنە چارەسەرێك لە بەرژەوەندیی هەردوولا و دڵنیاكردنەوەی كورد بەوەی هەماهەنگییەكەی لەگەڵ بەغداد لە چێوەی بڕیارەكەی دادگای فیدراڵی نابێتەهۆی سنوورداركردنی قەوارە دەستوورییەكەی، لەگەڵ ڕوونكردنەوەی ئەوەی هەر دواخستنێك لە هەماهەنگی، دەشێت ببێتە هۆی بڕیاردانی دادگا بۆ قەدەغەكردنی هەناردەی نەوتی هەرێم و بەراوردكردنی بەو لایەنە ئەرێنییانەی لەئاكامی گفتوگۆی نێوان هەردوولا دێنە ئاراوە.