توێژینەوەیەك كە لەسەر ئاستی ژەهراویبوونی مەترسیدار لە هەوادا لە شارەكانی جیهاندا ئەنجامدراوە دەریدەخات كە تەنها لە ساڵی 2019دا بووەتە هۆی 1.8 ملیۆن حاڵەتی مردن.
توێژینەوەكە پشكنینی بۆ چڕیی ئاستی گەردیلە وردەكان PM2.5 و ئاستی مردنی پەیوەندیدار پێوەی لە زیاتر لە 13000 شار لەنێوان ساڵانی 2000 و 2019 كردووە و بۆی دەركەوتووە كە ناوەندی چڕیی PM2.5 حەوت هێندە زیاترە لەو ئاستەی ڕێكخراوی تەندروستیی جیهانی دیاریكردووە.
ئامادەكارانی توێژینەوەكە پێیانوایە 61 لە كۆی 100000 حاڵەتی مردن لە ناوچە شارستانییەكاندا لە ساڵی 2019دا دەگەڕێتەوە بۆ ئەو گەردیلانە.
توێژینەوەكە جیاوازیی زۆری بەدیكردووە بەپێی ناوچەكان، لەگەڵ دابەزینی زۆری ژەهراویبوونی هەوا لە ناوچەكانی ئەفریقا (18%)، ئەوروپا (21%) و ئەمریكای باكوور و باشوور (29%).
لەكاتێكدا ناوچە شارستانییەكان لە باشووری ڕۆژهەڵاتی ئاسیا، لەنێویشیاندا هندستان زۆرترینی هەرێمایەتییان تیایە كە دەگاتە 27% لە ناوەندی چڕیی PM2.5دا.
لە شارەكانی باشووری ڕۆژهەڵاتی ئاسیادا زۆرترین ڕێژەی مردن بەهۆكاری PM2.5 لەو ماوەیەدا بەدیكراوە، كە بەڕێژەی 33% زیادیكردووە لە 63 بۆ 84 بۆ هەر 100000 كەسێك.
ڤیرۆنیكا سۆسیرلاند، لە زانكۆی جۆرج واشنتن و ئامادەكاری سەرەكیی توێژینەوەكە ڕایگەیاند، تائێستا زۆرینەی دانیشتووانی شارە شارستانییەكانی جیهان لەو ناوچانەدا دەژین كە ئاستێكی ناتەندروستیی PM2.5یان تیایە.
ئاماژەی بەوەشكرد، خۆڕزگاركردن لەو گرفتە گەورەیەی بەرۆكی تەندروستیی گشتیی گرتووە بەهۆی ژەهراویبوونی هەواوە پێویستی بە چەند ستراتیژێكە كە تەنها كەمكردنەوەی دەردراوەكان نەبێت، بەڵكو لەهەمان كاتدا باشكردنی تەندروستیی گشتیی بەرفراوانیش بێت.
