زانایان هۆشداریدەدەن لەوەی جیهان رووبەڕووی پلەی گەرمای پێوانەیی نوێ دەبێتەوە لە پێنج ساڵی داهاتوودا، پێشبینیش دەكەن بۆ زیاتر لە 1.5 پلەی سەدی سەرووی ئاستی بەر لە ماوەی پیشەسازی بەرزببێتەوە.
دەشێت تێپەڕاندنی بەربەستی 1.5 پلەی سەدی “لێكەوتەی ترسناك”ی بۆ سەر مرۆڤ هەبێت، بەپێی راپۆرتێكی رێكخراوی كەشناسیی جیهانی.
ئاژانسە نێودەوڵەتییەكە هۆشداریدا لەوەی تێپەڕاندنی بەربەستی 1.5 پلەی سەدی دەبێتە دەركەوتەیەكی روونی كاریگەریی مرۆیی لەسەر سیستمی ئاووهەوای جیهانی و، جیهان بەرەو “نادیار” دەبات.
بەپێی رێككەوتنی ئاووهەوای پاریس لە ساڵی 2015، وڵاتان بەڵێنیاندا بە هەوڵدان بۆ هێشتنەوەی پلەی گەرمای جیهان بە كەمتر لە 1.5 پلەی سەدی سەروو ئاستی “بەر لە پیشەسازی”، پاش ئەوەی بۆ جیهان روون بووەوە كە گەیشتنە سەروو ئەو پلەیە رەنگە كارەساتی بەدوادابێت.
پیتیری تالاس، ئەمینداری گشتی رێكخراوی كەشناسیی جیهانی رایگەیاند، ئەم راپۆرتە بەو مانایە نایەت كە بەشێوەیەكی بەردەوام 1.5 پلەی سەدیی دیاریكراو لە رێككەوتنی پاریس تێدەپەڕێنین، لەگەڵ ئەوەشدا، رێكخراوەكە زەنگی مەترسی لێدەدات بەوەی ئەو ئاستە لەسەر بنەمای كاتی تێدەپەڕێنین.
پێشتر ناوەندی پلەی گەرمای رووكاری جیهانی بەربەستی 1.5 پلەی تێنەپەڕاندووە.
بەرزترین ناوەندی پلەی گەرما لە ساڵانی رابردوودا 1.28 پلەی سەدیی سەروو ئاستی بەر لە قۆناغی پیشەسازی بوو.
بەپێی راپۆرتەكە، كە ئەمڕۆ بڵاوكرایەوە، ئەگەرێك هەیە بەڕێژەی 66% دەربارەی تێپەڕاندنی بەربەستی 1.5 پلەی سەدی لانیكەم لە ساڵێكدا لەنێوان 2023 و 2027.
هەروەك پێشبینی دەكات ئەمساڵ بارانبارین لە ناوچەی ئەمازۆن، ئەمریكای ناوەند، ئوسترالیا و ئیندۆنیسیا كەمتر بێت.
رۆژنامەیەكی بەریتانی لەبارەی دۆخەكەوە دەڵێت، ئەمە هەواڵێكی خراپە بەتایبەت بۆ ناوچەی ئەمازۆن، مەترسیی زانایان زیاددەكات لەوەی سوڕێكی خراپ لە بەرزبوونەوەی پلەكانی گەرما و لەناوچوونی دارستانەكان دەشێت ناوچەكە لە دارستانی باراناوییەوە بگۆڕێت بۆ هاوشێوەی “ساڤانا” (دەشتە گیاییەكانی ئەفریقا).
ساڵی رابردوو پلەی گەرمای پێوانەیی لە زۆرێك لە ناوچەكانی جیهاندا تۆماركرا پاش شەپۆلێكی گەرما، ئەم بەرزبوونەوەیە رەنگە تەنها سەرەتا بێت، بەپێی راپۆرتەكە، كۆبوونەوەی هەرەسهێنانی ئاووهەوا و كاریگەریی دیاردەی “نینۆ” شەپۆلێكی گەرمای زۆر لە سەرجەم ناوچەكانی جیهان دەهێنێتە ئاراوە.
دیاردەی نینۆ بە بەشێك لە سیستمی ئاووهەوای ناجێگیر دادەنرێت كە لە زەریای هێمن پەرەدەستێنێت.
بەدرێژایی سێ ساڵی رابردوو، جیهان بە قۆناغێكدا تێدەپەڕی كە بە “لانینا” ناودەبرا، كە كاریگەریی كەمتری لەسەر بەرزبوونەوەی پلەكانی گەرما لە سەرتاسەری جیهاندا هەبوو.
زانایان پێیانوایە لەگەڵ كۆتاییهاتنی دیاردەی “لانینا” و زیادبوونی دیاردەی “نینۆ”ی نوێ، ئەگەرێك هەیە بەڕێژەی 98% كە یەكێك لە پێنج ساڵی داهاتوو گەرمترینی بێ پێشینە بێت.
لەو چێوەیەدا تالاس هۆشداریدا و وتی، “پێشبینی دەكرێت بەرزبوونەوەی پلەی گەرمای نینۆ لە چەند مانگی داهاتوودا زیادبكات، ئەمەش لەگەڵ گۆڕانی ئاووهەوا و بەرزبوونەوەی پلەكانی گەرمای جیهان، ناوچەی نادیار دیاریدەكات”.
ئەوەش دەخاتەڕوو، ئەوەش لێكەوتەی دوورمەودای دەبێت لەسەر تەندروستی، ئاسایشی خۆراك، ئیدارەی ئاو و ژینگە، هۆشداری ئەوەشیدا بەوەی “پێویستە ئامادەبین”.
