بۆ یەكەم جار لە مێژوودا، گەردوونناسانی ئوسترالیا، وێنەی ئەستێرەیەكی زەبەلاحیان گرتووە كە 100 هێندەی خۆر گەورەیە.
وێنەكە چەند چركەیەك بەر لە تەقینەوەی ئەستێرەكە گیراوە و درەوشانەوەیەكی بەهێزی ڕووناكیی نیشاندەدات، كە لە ئەنجامی تێپەڕبوونی “شەپۆلی شۆك” بەنێو ئەستێرەكەدا دەركەوتووە.
پاتریك ئەرمسترۆنگ، گەردوونناسە لە زانكۆی نیشتمانیی ئوسترالیا و لەبارەی ڕووداوەكەوە بۆ ڕۆژنامەی “دەیلی مەیڵ” دواوە و دەڵێت، “ئەمە یەكەم جارە مرۆڤ دیمەنێكی لەو شێوەیە ببینێت كە كێرڤی ساردبوونەوەی شۆك لە ساتی ڕوودانیدا تۆماربكرێت و ببینرێت”.
ئەو دیمەنەی لە وێنەكەدا دەركەوتووە و زانایان بە “كێرڤی ساردبوونەوەی شۆك” ناوزەدی دەكەن، بریتییە لەو هێڵە پێچاوپێچەی كە مادە پێیدا گوزەر دەكات و دۆخەكەی لە گازەوە بۆ شلە یاخود لە شلەوە بۆ ڕەق دەگۆڕێت. ئەو كێرڤە لە كات و زەمەندا پلەی گەرمیی مادەكە دەنوێنێت، واتە وێنەكە بریتییە لەو گۆڕانەی بەسەر پێكهاتەكانی ئەستێرە زەبەلاحەكەدا هاتووە و لە ماوەی چەند چركەیەكدا بووەتەهۆی ڕوودانی تەقینەوەكە.
گەردوونناسە ئوسترالییەكە دەڵێت، “ئەستێرەكە قەبارەیەكی ئێجگار گەورەی هەیە و 100 هێندەی قەبارەی هەتاوی كۆمەڵەی خۆرە”.
ئەوەی كە ڕوویداوە، ناونراوە “SW 17” و نموونەیەكی ترە لە تەقینەوەی ئەستێرەكان و گۆڕانیان بۆ تەنێكی درەوشاوەی گەورەتر لە خۆیان.
براد تاكەر، زانای فیزیای گەردوونی باس لە گرنگیی بەدەستخستنی وێنەكە دەكات و ئاشكرایدەكات، ئەمە نموونەیەكی نوێیە و بەهۆی تۆماركردنییەوە، لەمەودوا گەردوونناسانی سەرانسەری جیهان دەتوانن ئەو نموونەیە بەكاربهێنن و كەڵكی لێوەربگرن بۆ دەستنیشانكردنی ئەو ئەستێرانەی تر كە دەگۆڕێن بۆ ئەستێرەی گەشاوەی گەورەتر لەخۆیان.
“گەشاوەی گەورەتر” چییە؟
“گەشاوەی گەورەتر” ڕووداوێكی گەردوونییە و لە كۆتا قۆناغەكانی ژیانی ئەستێرەی گەورەدا ڕوودەدات، بەجۆرێك ئەستێرەكە دەتەقێتەوە و توێكڵەكەی فڕیدەداتە ناو بۆشایی ئاسمان، بەوەش هەورێكی پلازمای بریسكاوە دەوری ئەستێرەكە دەدات، وەك ئەوەی لە وێنەكەدا دەبینرێت.
